Тоҷикӣ/Дарси 1
Дарси 1 ( ۱ ) - Шиносоӣ бо алифбои форсӣ-ниёгон (ا ب پ ت ث ج چ ح خ
Дар анчоми ин дарс шумо ҳолу аҳволпурсӣ, нӯҳ ҳуруфи аввали форсӣ-ниёгон, пайваст кардани ҳуруф ва Мақсади ин дарс шинос кардан нӯҳ ҳуруфи аввали форсӣ ниёгон ва садонокҳои нонавиштаро хоҳед донит.
Муколама: ‹salâm!›
вироишШирин дӯсташ Орашро вохӯрда салом медиҳад:
- Муколамаҳо дар дарсҳои 1 то 3 бо ҳуруфи лотини навишта шудаанд. Дар дарҳои баъдина, ҳуруфи форсӣ бо алифбои байналмиллалии фонетикӣ пешкаш карда мешаванд.
Ширин : | ‹salâm, âraš!› (роҳнамо·info) “Салом Ораш!” |
||
Ораш : | ‹salâm, širin! cetori?› (роҳнамо·info) “Салом, Ширин! Чӣ турӣ?” |
||
Ширин : | ‹mersi, xubam. tow cetori?› (роҳнамо·info) “Мерси, хубам. Ту чӣ турӣ?” |
||
Ораш : | ‹man xubam.› (роҳнамо·info) “Ман хубам.” |
Тавзеҳ
- Ораш ва Ширин аз нутқи маъмулӣ байни дӯстон истифода мекунанд. Нуқоти гуногун монанди дар ҳолатҳои расмӣ ва ғайраҳо, дар дарсҳои оянда истифода хоҳанд шуд.
Вожаҳо
Алифбои форсӣ-тоҷикӣ
вироишАлифбои форсӣ-тоҷикӣ шаш садонок ва бисту-се ҳамсадо дорад. Садоҳо дар забони форсӣ аз арабӣ фарқ доранд, чаҳор ҳуруфе, ки дар арабӣ вуҷуд надорад ва забони форсӣ илова шудаанд ( پ - пе, چ - че, ژ - же, ва گ - гоф).
ا ‹алиф›
вироишДу шакли ‹алиф›: | |
آ | ا |
‹â› (роҳнамо·info) |
Ҳарфи аввал дар Форсӣ-тоҷикӣ ا - aлиф.
Дар аввали калима (дар тарафи рост), алиф ду шакл дорад. Шакле ки дар аввал аз тарафи рост аст мадда ("кулоҳи" хурде дар боло: آ ) навишта шудааст, хате, ки аз боло ба поён навишта шудааст ва дар болояш мадда аз тарафи рост ба чап рост ( - ) ё мисли камонак каҷ ~ ) навишта мешавад. Ин шакл нишондиҳандаи алифи ду баробаршуда аст ( اا ). Инро бо садои дучандаи тӯлонӣ "аа" талаффуз мекунанд, нишонааш дар w:IPA ‹â› мебошад. Ҳарфи алиф бидуни "кулоҳ" ( ا ), кӯтоҳ талаффуз карда мешавад: ‹a› (IPA: /|æ]]/).
Алиф дар мобайн ва охири калима (баъд аз ҳарфи аввал), ҳамеша бидуни "кулоҳ" ( ا ) навишта шуда ‹â› дароз талаффуз мешавад.